Arjen Gielen is sinds februari 2022 voorzitter van het Bestuurlijk Overleg van Trusted Information Partners (TIP), een publiek-privaat samenwerkingsverband voor hoogwaardige gegevensuitwisseling. Vanuit een motivatie om samen sneller te innoveren stapte hij in en wil hij bouwen aan structurele samenwerking in ketens om digitaal zakendoen voor mensen makkelijker én betrouwbaarder te maken. We spraken hem over zijn visie op TIP en digitaal zakendoen.
Hoe is je betrokkenheid bij TIP ontstaan?
Ik heb affiniteit en ervaring met het onderwerp en ben overtuigd geraakt van de noodzaak om publiek privaat samen te werken aan digitale ecosystemen voor gegevensuitwisseling. Bij TIP was ik in een vroeg stadium betrokken bij de voorbereidingen en de vormgeving, maar altijd een beetje aan de zijlijn. Toen bij TIP de behoefte ontstond aan een bestuurlijk overleg ben ik gevraagd om voorzitter te worden.
En je zei ja…
Jazeker, na een paar goede gesprekken heb ik ja gezegd omdat ik me betrokken voel bij de manier van opereren en de doelstelling die TIP nastreeft. Dat je probeert vanuit een vrijwillige deelname samen te werken om tot standaarden te komen – standaarden voor gegevensuitwisseling, identificatie en online omgevingen voor consumenten. Als je met elkaar in een keten werkt, business-to-business eigenlijk, dan moet je echt met elkaar willen samenwerken om de gegevensuitwisseling te verbeteren. En de manier waarop je samenwerkt kan hier niet anders dan vrijwillig zijn. Niemand is in de positie om eisen te stellen. Tegelijkertijd is er ook altijd een neiging voor partijen om te zeggen ‘als het niet lukt om het samen te doen dan doe ik ‘t wel zelf’. Ik vind het mooi om in dat spanningsveld vooruitgang te boeken met elkaar.
Bij NHG werkte je ook aan optimalisatie van gegevensuitwisseling, Op wat voor manier is dat anders dan of hetzelfde als bij TIP?
Bij NHG waren we bezig om samen in de markt de gegevensuitwisseling in de hypotheekketen beter te organiseren. Dat deden we samen met onze ketenpartners, waaronder geldverstrekkers en HDN (Hypotheken Datanetwerk). Bij TIP is de opgave generieker. De missie is breder: bij TIP werken we aan domein overstijgende gegevensuitwisseling. Dat vind ik mooi van TIP. En maatschappelijk gezien heel waardevol. Daarmee dragen we bij aan de kwaliteit van data en het gemak van gegevensuitwisseling.
Die meerwaarde leveren we door zo concreet mogelijk te werken aan use cases. Een goede use case houdt rekening met de gehele keten van acties, door alle stakeholders. Zo voorzien we in de behoefte van verschillende stakeholders.
Wat is de uitdaging in het organiseren van zo’n partnerschap als TIP?
De manier waarop je zo’n samenwerking organiseert vind ik fascinerend. Als je er van bovenaf naar kijkt denk je: ‘jongens kom op ga bij mekaar zitten en regel dit even’. Maar ja, zo werkt dat dus niet (lacht). Zo is het in elk domein waar je komt. Als je ontdekt hoe ingewikkeld het werk achter de voordeur is, dan verbaas je je er elke keer over hoe ingewikkeld allerlei partijen met elkaar moeten samenwerken om de dienstverlening voor de consument mogelijk te maken.
Dit vraagstuk rondom de digitalisering van processen en ketenafhankelijkheden tussen partijen is dus erg complex. Maar dat is geen reden achterover te hangen…. Juist niet! Iedere partij heeft z’n eigen klanten, z’n eigen producten, z’n eigen diensten. Er is concurrentie. Grote organisaties, kleine organisatie. Er is IT legacy. Er is van alles wat remt om samen even snel die standaard te ontwikkelen om gegevens uit te wisselen en om identificatie te organiseren. En dus moet je durven samen te gaan zitten en aan de slag te gaan.
En dat doen we bij TIP. Al die verschillende partijen werken binnen TIP samen. Met grote inzet, vanuit de gedeelde overtuiging dat er meer nodig is dan alleen maar de eigen IT op orde krijgen. We werken aan een systeem waarmee je samen consumenten, burgers, echt beter en betrouwbaarder van dienst kan zijn. De TIP partners hebben een sterke drive om dat samen te bereiken. Niemand is verplicht om in TIP te blijven. Met een soort van “coalition of the willing” zetten we stappen vooruit. Die drive moet je cultiveren. Dat zie ik als mijn meest belangrijke taak.
En als je het niet samen organiseert?
Als je dat niet doet dan kan één speler gaan domineren met hun eigen gesloten systeem: Google bijvoorbeeld, of Apple. Of er komt wetgeving waaraan je niet kunt voldoen als organisatie of sector. Dat motiveert om samen stappen vooruit te maken. Met name vanuit de behoefte om diensten te ontwikkelen die domein overstijgend zijn. De QTSP’s (Qualified Trust Service Providers of vertrouwensdienstverleners) binnen TIP zijn niet zozeer geïnteresseerd in één van de domeinen, maar willen hun diensten aan iedereen kunnen aanbieden. En ook de overheid wil graag standaarden die domein overstijgend zijn. Dit is echter geen harde eis. Dus is er een soort van grijs gebied waar je ondernemend aan de slag moet. En dat is wat we doen binnen TIP. Erg leuk. En tegelijk heel complex.
Hoe behoud en vergroot je het commitment van de partners?
Een volgende stap is om van TIP een stichting te maken – om zo het commitment te vergroten. Zonder bureaucratisch te worden. Voordat we in die formele fase terechtkomen moeten we echt successen boeken. Dus laten zien wat we kunnen. In die fase zitten we nu. Daarmee kunnen we huidige en toekomstige partners overtuigen dat het zinvol is om te investeren in TIP, ook financieel.
We willen de betrokkenheid van de huidige partners behouden wanneer de samenwerking formeler wordt. En we willen ook een aantal nieuwe partijen aansluiten. Maar ook weer niet al te veel, want je wilt je innovatiekracht en wendbaarheid behouden.
Wie wil je dat er aansluit?
Verschillende partijen. We zijn in gesprek met een tweede bank naast ING en met drie QTSP’s naast Cleverbase. Ook willen we meer partijen gaan betrekken op het gebied van Zorgeloos Vastgoed. Maar op termijn zou je ook kunnen kijken naar gemeenten, waar ook een digitaliseringsslag gaande is en waar, net als bij de rijksoverheid, behoefte is aan schaalbare oplossingen om burgers beter te helpen.
Met meer partijen zorgen we dat consumenten meer verschillende gegevens kunnen uitwisselen om bijvoorbeeld gemakkelijker een hypotheek af te sluiten. We willen ook aantonen dat wat we doen kopieerbaar is naar een ander domein, zoals de zorg of pensioenen. Dus elke keer toetsen we: is dit schaalbaar? Dat bereiken we met use cases die gestandaardiseerd zijn en daardoor kan je het opschalen naar een ander domein. We opereren dus niet alleen maar in ons eigen kleine gebied, maar we zijn ons bewust van het grotere systeem.
Wat heeft een consument aan TIP?
Wij doen alles uiteindelijk voor die consument, die burger, het individu dat zich een weg baant door allerlei online omgevingen om voor belangrijke vragen een oplossing te vinden. Het verduurzamen van je woning, het kopen van een woning, een pensioen, het zoeken aar zorg voor je ouders die ouder worden – enorm divers.
Maar TIP richt zich niet direct tot die personen. Ons werk speelt zich af achter de schermen. Wij leveren als het ware de bouwblokken, we maken afspraken over gebruik van standaarden voor betrouwbare en veilige uitwisseling van gegevens die door onze partners worden ingezet in hun dienstverlening naar hun klanten toe, de consumenten. Voor de consument gaat het om gemak, snel en goed inzicht en overzicht bij het maken van keuzes en het hebben van regie over met wie je gegevens deelt. Mensen vertrouwen eigenlijk heel snel een app of digitale dienst. Aan ons is de taak om dat vertrouwen ook waar te maken en de uitwisseling van gegevens en identificatie betrouwbaar en veilig te organiseren.
TIP zorgt dat de omgevingen waar consumenten beslissingen nemen, contracten afsluiten en gegevens delen veilig en betrouwbaar zijn.
Mijn interesse is ooit begonnen bij juist die omgeving waarin mensen die keuzes maken. En nog steeds zie ik daar ook uitdagingen, maar je merkt dat daarachter zoveel moet gebeuren. TIP gaat over het “daarachter”.
En wat is het belang voor de overheid en het bedrijfsleven?
Voor bedrijven en overheid betekent het een enorme efficiencyslag en oprecht betere dienstverlening naar mensen. Je creëert een verifieerbaar proces. En dus komen er minder onbetrouwbare gegevens in de administratie. En het biedt de garantie dat een document ook echt door de juiste persoon aangeleverd is, dat de handtekening klopt. Het zorgt voor geoptimaliseerde klantreizen over domeinen heen. Je kunt bijvoorbeeld de salarisgegevens uit je belastingaangifte hergebruiken voor je hypotheek aanvraag, en de hypotheekverstrekker kan eenvoudig zien dat jij deze gegevens hebt verstrekt en dat ze afkomstig waren van de Belastingdienst.
Hoe zie je de toekomst…
Mijn persoonlijk ideaal is breder en gaat erom dat mensen echt financieel zelfredzaam kunnen zijn, dat je financiële autonomie hebt. Dat je een veilige omgeving hebt met al jouw gegevens. Waar je ziet en snapt wat je moet doen. Waarbinnen je ook op een nette manier advies kan krijgen – bijvoorbeeld van het Nibud. Dat idee van de mens centraal, dat bij de overheid speelt, zou overal moeten gelden.
Ik zie een toekomst waarin je nog steeds een stuk of twintig appjes op je telefoon hebt. De één gaat over financiën, een volgende over je huis of over je gezondheid of je pensioen. Dus je hebt nog steeds MedMij of MijnING.
En wij zeggen bij TIP dus ook niet: wij moeten werken aan één online omgeving. Nee, dat is niet dat we doen. Waar wij mee bezig zijn is de is de gegevensuitwisseling in de keten achter die online omgevingen en tussen die omgevingen onderling. En zorgen dat die veilig en verantwoord zijn voor mensen.
Dus je hebt heus nog wel meerdere appjes. Mensen moeten ook keuzevrijheid hebben. Ik verwacht ook dat er commerciële partijen in jouw persoonlijke omgeving kunnen komen. Maar alleen als jij dat toestaat. Met regie over je eigen gegevens. En die omgeving is veel meer dan een wallet. Dat is de wereld waar je naartoe wil bewegen.
Arjen is voorzitter van de SVN (Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten) en werkte als CEO van de NHG (Nationale Hypotheek Garantie) met ketenpartners aan de optimalisatie van de gegevensuitwisseling binnen de hypotheekketen.