Processen zo efficiënt mogelijk maken voor banken en intermediairs, dat is de ambitie van Reinier van der Heijden, directeur van Hypotheek Data Netwerk (HDN). Hij ervaart een overheid, die onvoldoende doorpakt.
Reinier, je bent al vijf jaar directeur van HDN. Daaruit maak ik op dat je het een boeiende job vindt. Wat maakt dit een interessante plek voor je?
De klus die we nu in het hypotheekdomein doen is heel gaaf: ongeveer vierduizend intermediairs en zestig hypotheekverstrekkers bij elkaar brengen en zorgen dat ze op een standaard manier met elkaar praten. Het vormt de basis voor het efficiënt uitwisselen van informatie tussen de intermediair/financieel adviseur en de banken/hypotheekverstrekkers.
Op een standaard manier met elkaar laten praten? Wat bedoel je daarmee?
Toen ik binnenkwam bij HDN dacht ik: “Dat is raar: de makelaar, de financieel adviseur, de bank, de notaris ze hanteren allemaal andere termen. Iedere schakel heeft een aparte taal: in de hypotheekwereld hebben we het over pand of onderpand en bij het Kadaster heet dat object. Dus bij het woord ‘onderpand’ denken ze bij het Kadaster: nog nooit van gehoord.
HDN maakt de standaard hypotheektaal. Zodat iedereen binnen de hypotheekketen hetzelfde bedoelt met een bepaalde term. En we hebben een platform waarover berichten tussen adviseurs en aanbieders heen en weer gaan. Iedereen die gebruik maakt van de HDN-taal wordt jaarlijks gecertificeerd om te voorkomen dat er ‘dialecten’ ontstaan.”
Wat doen jullie met Zorgeloos Vastgoed?
Binnen Zorgeloos Vastgoed ‘leren we elkaars taal kennen’. Zodat we in staat zijn om beter met elkaar te praten. Van makelaar tot hypotheekadviseur en van geldverstrekker tot kadaster of notaris.
En dat is belangrijk want de vastgoedsector staat voor flinke uitdagingen zoals verduurzaming, digitalisering en complexere vastgoedtransacties en financieringsvormen. Voor deze opgaven is betrouwbare informatie en goed lopende informatie-uitwisseling van groot belang. Dat lukt alleen als de keten optimaal samenwerkt en dezelfde taal spreekt. Waardoor het uitwisselen van informatie efficiënter verloopt. Van administratieve rompslomp naar één digitale handtekening voor de koopovereenkomst, identificatie en authenticatie en documenten aanleveren met één druk op de knop. Zo zorgen we voor minder handelingen binnen het aankoopproces van een huis.
Wat zijn de grote uitdagingen voor HDN de komende jaren?
Dan kom je op het domein van TIP. In de toekomst ga je zien dat een individu steeds meer digitaal kan doen. Mensen gaan gebruik maken van een id-wallet¹ op hun mobiele telefoon. En uitdagingen zijn er daarbij natuurlijk genoeg. Want hoe zorg je dat de uitwisseling van die data makkelijk maar ook veilig en betrouwbaar verloopt via de wallet van een intermediair naar de bank. Niemand weet nog precies hoe dat eruit gaat zien.
Waarom zijn jullie partner in TIP?
HDN is een vereniging, de banken zijn onze leden. Wij doen mee om de processen zo efficiënt mogelijk te maken voor de banken en de intermediairs. Dus wij hebben een belang bij de techniek op basis waarvan gegevens ontsloten gaan worden. Daarom hechten wij zo’n belang aan initiatieven, zoals TIP. Want daar wordt over zulke zaken nagedacht.
Wat is daarin belangrijk voor jullie?
Voor ons zijn twee zaken van belang: wat wordt er ontwikkeld en hoe kunnen wij daar rekening mee houden. En aan de andere kant: wij doen nu zaken op een bepaalde manier en we willen weten of die manier houdbaar is. Moeten we in de toekomst ons aanpassen en processen anders inrichten? Of misschien moeten andere partijen zich aanpassen?
Legt HDN ook bepaalde wensen bij TIP op tafel?
De wensen die wij op tafel leggen zijn technisch gezien niet zo heel spannend. Mijn wens is: een duidelijk overheidsbeleid. Hoe gaat de overheid gegevens ontsluiten? Daar tast iedereen nog wat in het duister. TIP is ook een middel om die roep te vergroten. Lachend: “Wakker worden overheid, hier zijn we”. Wij willen dat het voor verschillende markten, hypotheekmarkt, medische markt, huurdersmarkt, goed is geregeld. Iedereen heeft straks een of andere wallet en ID op z’n mobiele telefoon. Dan wil je niet dat het voor iedere wallet en ID verschillend is geregeld. Daar moet helderheid over zijn.
Ik zie niet dat we volgend jaar allemaal met een wallet lopen. Dat zal wel even duren, maar het is wel iets waar je nu over na moet denken. Dan kun je het over vijf tot tien jaar geregeld hebben. Dat is de horizon. En dat heeft ook weer Europese impact, want de regelgeving, eIDAS die komt vanuit Europa. Daar hebben wij als Nederland mee van doen.
Nederland formuleert onvoldoende helder wat we gaan doen en hoe. Daarom hebben we als TIP gezegd: dan moeten we zelf maar de handschoen oppakken. We gaan aan de slag en dan zien we wel wat het wordt. Want het is in ons belang. Belangrijk is in ieder geval dat meerdere belanghebbenden aangesloten zijn: Vidua maar ook Digidentity en Itsme etc.
We hebben nu DigiD. Dat is alles. Dat is eigenlijk best raar. Mensen appen hun rijbewijs als ze zich moeten legitimeren. Maar waar slaat Whatsapp hun rijbewijsfoto op? Dat is onduidelijk en dat komt door afwezigheid van normen vanuit de overheid. Er is een dringende behoefte aan richtlijnen die aangeven hoe we dingen moeten regelen.
Je mist regie van de overheid.
De overheid heeft ambities geformuleerd op digitaliseringsgebied, maar die zijn nog erg algemeen. Hoe ga je als de bv Nederland eenduidig gegevens ontsluiten? Nu gaat iedereen bij de Belastingdienst aankloppen: “Mag ik gegevens hebben?” En hoe gaat de Belastingdienst die gegevens dan ontsluiten? En hoe organiseren we dat met andere overheidsdiensten? Het is een spannend avontuur en ik mis daar regie. Ik heb daar geen gevoel bij.
TIP bestaat eigenlijk met name omdat de overheid het een en ander laat liggen?
Het nette antwoord hier is: nee, door vanuit verschillende marktpartijen en branches de behoeften helder te formuleren, kunnen we de overheid juist helpende regierol op zich te nemen. De ontwikkelingen in de markt gaan te snel om afwachtend te kunnen zijn.
HDN heeft een initiatief Goed ID-ee gestart. Idee staat daarbij voor ‘identificatie’. Gaat dat over de digitale handtekening?
De consument moet in het huidige aankoopproces van een huis bij verschillende partijen een kopie van zijn identiteitsbewijs sturen: bij de verkopend makelaar, de intermediair (die het weer naar de bank stuurt) en bij de notaris. Erg omslachtig. Daarom is Goed ID-ee gestart. Een pilot van HDN en Vidua Wonen (NVM).
We testen twee dingen. Eén, hoe partijen veilig identiteitsgegevens kunnen delen – zonder kopie identiteitsbewijs. Dat kopietje halen we dus uit het proces. En ten tweede, hoe je als consument een hoogwaardige, digitale handtekening zet waarmee overeenkomsten bindend zijn. Tot nu toe is nog vaak een ‘natte krabbel’ nodig, wat automatisering van gegevensuitwisseling lastig maakt. Ook zijn er digitale alternatieven maar die voldoen dan weer niet aan de eIDAS normering, waar ik het net over had. Goed ID-ee doet dat wel.
Dus Goed ID-ee maakt processen efficiënter en ook juridisch kloppend
Voor de leden van HDN is efficiëntie heel belangrijk. Centraal staat het slim en veilig digitaal uitwisselen van gegevens. Dus daar zijn we als HDN mee begonnen. Maar het kunnen ondertekenen met je ID is voor ons ook interessant. Met een digitaal ondertekend document volgens de hoogste eIDAS betrouwbaarheid weet de intermediair ook zeker wie je bent. En dat bespaart een hoop tijd en gedoe.
Werkt dit alleen met Vidua Wonen?
Wat wij ontwikkelen met Vidua voor de hypotheek branche is ook bruikbaar voor alle andere leveranciers van deze diensten. Denk aan Digidentity, Itsme en andere partijen die bezig zijn met digitale ondertekening. Dus op het moment dat er klanten komen die in plaats van Vidua een Digidentity ID gebruiken loopt het proces precies hetzelfde.
En het koopcontract dat je bij de makelaar hebt ondertekend kan je ook hergebruiken. Makkelijk, veilig en digitaal. Dat is beter dan het huidige proces waarbij je twee, drie, vier keer je contract moet mailen aan andere partijen die betrokken zijn bij de koop van een huis. Weer omslachtig en minder veilig.
Een groot voordeel voor consumenten.
Ik formuleer het liever zo: nieuwe kopers gaan het nadeel niet meer meemaken. Ze zullen het ervaren als een vlot, drempelloos proces.
Hoever zijn jullie met de Goed ID-ee pilot?
Technisch werkt het. We zijn nu bezig met software partijen die het live gaan brengen zodat het gebruikt kan worden. Eind Q4 gaan we live. Na succes gaan we na Q1 2023 de uitrol doen.
Dat is een mooie mijlpaal.
En het vergt van ons een inspanning om te zorgen dat het ook gebruikt gaat worden. Want anders krijg je de situatie dat iemand met een Vidua ID bij de financieel adviseur komt en de adviseur vraagt om een kopietje paspoort. Dat wil je natuurlijk niet.
Het vergt ook een flinke inspanning om al die intermediairs mee te krijgen?
Veranderen is altijd lastig. Adviseurs zijn gewend op een bepaalde manier te werken. En dit is nieuw. Dus ook al weet je dat het beter en sneller is, het kopietje paspoort zit in je ‘systeem’. Dat willen we doorbreken en liefst alle intermediairs zover krijgen om dit te gaan gebruiken. Tachtig procent van de hypotheekbranche bestaat uit grote ketens: de Hypotheker, de Hypotheekshop, Hypo Keur, Hypo Visie enzovoort. Op het moment dat die ketens de draai maken dan gaat het heel hard.
En als de intermediairs de digitale handtekening integreren in hun processen, wat is dan de volgende stap?
Ik zie de wallet als next step, waarbij een burger/consument makkelijk gegevens kan uitwisselen met bijvoorbeeld de bank. Stel: in het hypotheekproces wil de bank nog de voorlopig ingevulde aangifte hebben. Als klant denk je: waar haal ik dat ding ook alweer vandaan en hoe moet ik ook alweer inloggen bij de Belastingdienst? Dus wat gebeurt er dan? Dan ga jij jouw inloggegevens in het ergste geval aan de intermediair geven. Wat natuurlijk totaal niet de bedoeling is. Dus wat je wil is op een gestandaardiseerde manier die voorlopig ingevulde aangifte van de Belastingdienst overbrengen naar de adviseur of de bank.
En om dat mogelijk te maken is de volgende stap: het digitaal ontsluiten van bronnen van de overheid op een (technisch) eenduidige manier.
Waarbij een consument de regie heeft en dat zelf kan regelen…
En waarbij iemand zelf kan aangeven: dit mag door naar de adviseur. En waarbij je vervolgens kan zien dat gegevens zijn opgehaald. Of dat je iemand kan machtigen die gegevens voor haar of hem op te halen.
En als dit geregeld is dan ben je klaar.
Laten we het hopen! Maar op dit gebied wel!
Dan is de uitdaging vooral het hanteren van heldere definities. Zorgen dat iedereen in de keten dezelfde taal spreekt. Zo kan je als consument digitaal je gegevens aan de adviseur geven op een veilige manier die niet multi-interpretabel is en de adviseur kan de gegevens weer doorsturen naar de bank. Als de klant daar toestemming voor geeft. Dan zou je er in theorie zijn.
En dan komt er een groot krantenartikel in de NRC. Wat zou dan de kop van het artikel moeten zijn? Een krantenkop waar jij heel trots op zou zijn? En wie staat er dan centraal?
De overheid staat centraal in dit artikel want de overheid maakt het mogelijk. Als de overheid niet gaat zeggen hoe de hazen moeten lopen of hoe het spel gespeeld moet worden dan gaan allerlei partijen het spel op hun manier zo snel en zo goed en zo kwaad als het kan spelen.
Ik word trots als HDN binnen Nederland in de hypotheekbranche efficiëntie weet te brengen op een manier die goed is voor alle partijen in de keten.
Mijn vraag aan de overheid is: Laat ons mee invullen waar jullie mee bezig zijn zodat we samen aan oplossingen kunnen werken.
¹id-wallet. Je rijbewijs, diploma’s en verzekeringen allemaal op één digitale plek. Dat is het idee achter de ‘id-wallet’, die het mogelijk moeten maken om online eenvoudig je identiteit te laten verifiëren, zonder dat je overal je gegevens moet achterlaten.